Rekabet Kurulu (“Kurul”) 14.07.2021 tarihinde, 21-35/494-244 sayılı kararı (“Nihai Karar”) ile CooperVision Turkey Kontakt Lens Tic. Ltd. Şti. (“CooperVision”) aleyhine Opak Lens San. ve Tic. A.Ş. (“Opak Lens”) tarafından Kurum’a sunulan şikâyetin reddi ile CooperVision aleyhine soruşturma açılmamasına karar vermiştir.

Kurul tarafından verilen Nihai Karar esas itibari ile yargı karar üzerine yapılan bir önaraştırmanın neticesi niteliğindedir. Kurul, 17.01.2019 tarihinde Opak Lens tarafından yapılan şikayet üzerine şikayete konu davranışları değerlendirerek soruşturma açılmasına yer olmadığına karar vermiştir.  19-04/37-M sayılı Kurul kararına karşı iptal davası ikame eden Opak Lens’in sonrasında gerçekleştirmiş olduğu istinaf başvurusu neticesinde, Ankara Bölge İdare Mahkemesi 8. İdari Dava Dairesinin 17.02.2021 tarih ve 2020/836 E. ile 2021/386 K. Sayılı kararı ile dosya yeniden değerlendirilmiştir.

Kurul tarafından yargı kararı sonrası gerçekleştirilen değerlendirmede aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

  • CooperVision, tıbbi cihaz mevzuatına tabi ürün niteliğinde olan kontakt lens ve kontakt lens solüsyonlarının distribütörü olarak Türkiye’ye ithalat ve satışını yapmaktadır.
  • Şikayetçi taraf, CooperVision’in kendi üretimi olan kontakt lenslerinin talep ettiği sipariş adedine karşılık gelecek yeterli düzeyde sağlanmadığı, bu davranışların Opak Lens’in ilgili pazardaki faaliyetlerini zorlaştırdığı ve bu durumun hem 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un (“Kanun”) 4. maddesi kapsamında ayrımcılık teşkil ettiğini hem de Kanun’un 6. maddesi uyarınca hakim durumun kötüye kullanıldığını iddia etmektedir.
  • Şikâyetin kapsamı dikkate alınarak, Kurul ilgili ürün pazarını en geniş haliyle “kontakt lens pazarı”, ilgili coğrafi pazarı ise Türkiye olarak belirlemiştir.
  • Opak Lens’in ayrımcılık iddiaları, şikâyete konu davranışların CooperVision’ın tek yanlı eylemlerine ilişkin olması ve esas itibari ile mal vermeme iddiası ile aynı içerikte olmasından ötürü ayrıca değerlendirmeye tabi tutulmamıştır.
  • Hakim durumun kötüye kullanılmasının bir hali olan mal vermenin reddi ise Kanun’un 6. maddesi uyarınca değerlendirilmiş olup Kurul aşağıdaki tespitleri yapmıştır:
    • CooperVision bakımından Madde 6’nın uygulanması için hakim durum ve kötüye kullanma şartlarının birlikte varlığı gerekmektedir.
    • Yapılan değerlendirme neticesinde CooperVision’ın Türkiye kontakt lens pazarındaki tahmini pazar payı ve rakipleri dikkate alındığında önaraştırmaya konu teşebbüsün yargı kararı öncesinde ve sonraki dönemde hakim durumda kabul edilecek bir pazar payına sahip olmadığı görülmüştür.
    • Madde 6 uyarınca hakim durum ön koşulunun oluşmamış olması nedeniyle CooperVision’ın tek yanlı davranışlarının ihlal olarak değerlendirilmeyeceği kanaatine varılmıştır.

Kurul Nihai Karar ile her ne kadar CooperVision’ın şikâyete konu davranışlarını hakim durumun kötüye kullanılması çerçevesinde değerlendirmemiş olsa da Ankara Bölge İdare Mahkemesi 8. İdari Dava Dairesinin iptal gerekçesi mal vermeyi reddetme iddiaları bakımından kayda değer niteliktedir. Bölge İdare Mahkemesi gerekçesinde aşağıdaki hususların araştırılması gerektiğine karar vermiştir:

  • Süregelen ticari bir ilişki kapsamında mal vermenin reddedilmesinin haklı bir gerekçesinin bulunup bulunmadığı,
  • Başka alıcılara tedarikin devam ettiği dikkate alındığında ayrımcılığın söz konusu olup olmadığı,
  • Mal vermeyi reddi neticesinde ürün dağıtımının belirli kanallar üzerinden yapılması nedeniyle fiyat kontrolünün söz konusu olup olmadığı,
  • Şikayete konu malların alternatif kaynaklardan temin edilmesinin mümkün olup olmadığı,
  • Şikayete konu malların şikayetçi tarafın ticari faaliyetindeki yeri değerlendirilerek mal vermenin reddi neticesinde ilgili teşebbüsün rekabet gücünü önemli ölçüde azaltıp azaltmadığı.

İstinaf kararı uyarınca, ilgili ürün bakımından teşebbüsün hakim durumda olduğu kanaatine varılması halinde mal vermenin reddi ve/veya ayrımcılık iddiaları bakımından ihlal değerlendirmesinde hangi kıstasların dikkate alınacağına dair bir yol haritası çizilmiştir. Hakim durumda olan teşebbüsler bakımından çoğu zaman tek yanlı alınan ticari kararların Kanun kapsamında bir ihlal tespitine konu olmaması adına değinilen hususların dikkate alınması değerlendirilmektedir.

Karar metnine buradan ulaşabilirsiniz.