Ticaret Bakanlığı’na bağlı Reklam Kurulu Başkanlığı (“Kurul”) tarafından gerçekleştirilen 12.09.2023 tarihli ve 337 sayılı toplantıda, ChatGPT konulu birtakım kararlar verildiği görülmüştür. Kurul’un ticari reklamlarda gerçekleşen ChatGPT kullanımlarını haksız ticari uygulamalar çerçevesinde incelediği 3 ayrı karara kısaca değinmek isteriz.
Öncelikle ChatGPT’nin kendi ifadeleri ile, doğal dil işleme teknolojileri kullanarak insanlarla metin tabanlı sohbetler yapabilen bir yapay zeka modeli olduğunu belirtmek isteriz. GPT (Generative Pre-trained Transformer), dilimize Üretken Önceden Eğitilmiş Dönüştürücü olarak geçen, bir dil modeli ailesinin bir üyesidir. ChatGPT, yine kendi ifadeleri ile, geniş bir dil verisi kümesi üzerinde eğitilmiş ve metin girdilerine metin çıktıları üretme yeteneğine sahiptir. İnsanlarla sohbet ederken soruları yanıtlayabilir, bilgi sağlayabilir, önerilerde bulunabilir ve çeşitli metin tabanlı görevleri gerçekleştirebilir. Özetle ChatGPT müşteri hizmetleri, dil çevirisi, metin oluşturma ve daha birçok uygulamada kullanılabilen bir yapay zeka modeli olarak kendini tanımlamaktadır.
Bu kapsamda, Kurul tarafından Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği (“Yönetmelik”) ile 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a (“Kanun”) aykırılıktan incelemeye konu reklamlara ilişkin aynı gerekçeler ile durdurma cezası verilmesine karar verilmiştir.
| Şikayet Edilen | Şikayete Konu Ticari Reklam İçeriği | Değerlendirme | Karar |
| LC Waikiki Mağazacılık Hizmetleri Ticaret A.Ş. | https://tr.linkedin.com/ internet sitesinde “ChatGPT’ye göre de Türkiye’nin en büyük moda perakende markası LC Waikiki” şeklinde ifadeler içeren reklam ve tanıtımlar | • İnceleme konusu reklamlarda, üniversitelerin ilgili bölümlerinden veya akredite ya da bağımsız araştırma, test ve değerlendirme kuruluşlarından alınmış ve reklamda yer alan ifadeleri doğrular nesnel nitelikte olan araştırma sonuçlarına yer verilmemiştir.
• ChatGPT’nin verdiği cevapların güncellik ve kesinlik taşımadığı; rakip ürün veya firmalara göre üstünlük algısı içeren ifadelere yer verilen söz konusu tanıtımların tüketicileri yanıltıcı nitelikte olduğu görülmüştür. |
Aşağıda değinilen maddeler uyarınca Kanun’un 63. ve 77/12. maddeleri uyarınca şikâyete konu reklamlara ilişkin durdurma cezası verilmesine karar verilmiştir:
(i) Yönetmeliğin “Doğruluk ve Dürüstlük” başlıklı 7. maddesi, “Karşılaştırma Reklamlar” başlıklı 8. maddesi, “İspat Külfeti” başlıklı 9. maddesi ile “Yükümlülük” başlıklı 32. maddesine aykırılık; ve (ii) Kanun’un “Ticari Reklam” başlıklı 61. maddesine aykırılık. |
| Navlungo Lojistik ve Teknoloji A.Ş. | https://www.instagram.com/ internet sitesinde “navlungotr” isimli hesap aracılığıyla yayımlanan reklam ve tanıtımlar | ||
| Demirören TV Radyo Yayıncılık Yapımcılık A.Ş. | https://tr.linkedin.com/ internet sitesinde yer alan ve “Yapay zekaya dayalı en popüler sohbet robotu olan ChatGPT’ye göre “Türkiye’nin en ikonik özel televizyon kanalı KanalD!” şeklinde ifadeler içeren reklam ve tanıtımlar |
Kararlara ilişkin gerekçeler incelendiğinde, Kurul’un öncelikle ChatGPT’nin nesnel araştırma sonuçlarını ispatlayabilecek nitelikte bir kaynak olmadığına değinildiği görülmektedir. Kurul ek olarak, ChatGPT’nin ticari reklam içeriğinde yer alan ifadeleri sağlayıp sağlamadığını da kontrol etmiş ve kullanılan ifadelerin esasında güncellik ve kesinlik taşımadığına da değinmiştir. ChatGPT’nin günlük hayatımıza hızlı entegrasyonu neticesinde kullanımın ticari reklam ve uygulamalara da yansıması kaçınılmaz olmuştur. Ancak Kurul bu kararları ile hem ChatGPT’yi güvenilir ispat mekanizması olarak görmemiş hem de tüketicilerin satın alma kararlarını doğrudan veya dolaylı olarak etkileyen ChatGPT’nin reklam sahipleri tarafından yanıltıcı şekilde kullanılmaması gerektiğine değinmiştir.
Kurul’un 12.09.2023 tarihli ve 337 sayılı toplantısında vermiş olduğu kararlara buradan ulaşabilirsiniz.